Spis treści:

Licencja a oprogramowanie

W ramach zarządzania oprogramowaniem (SAM - Software Asset Management) kluczowe jest rozróżnienie między licencją a oprogramowaniem. Pomimo ich ścisłego związku, są to pojęcia, które oznaczają różne aspekty zarządzania oprogramowaniem. Zrozumienie tych różnic pozwala na skuteczniejsze zarządzanie zasobami IT oraz zapewnienie zgodności z przepisami prawa.

Licencja - umowa licencyjna, w której jedna strona upoważnia drugą stronę do korzystania z oprogramowania w określonym zakresie, przez określony czas.

Oprogramowanie - Program komputerowy, którego rolą jest przetwarzanie danych w odpowiednim zakresie. Oprogramowanie jest chronione prawami autorskimi, a korzystanie z niego jest określone warunkami zawartymi w umowie licencyjnej.

Najczęstsze Błędy w Klasyfikacji

1. Mylenie licencji z oprogramowaniem – licencja nie jest produktem fizycznym ani kodem, ale dokumentem definiującym prawo do używania oprogramowania.

2. Nieznajomość warunków licencji – ignorowanie specyficznych ograniczeń, takich jak liczba użytkowników czy dozwolone środowisko pracy.

3. Zakładanie, że licencja jest zawsze wieczysta – niektóre licencje wymagają regularnego odnawiania.

4. Brak zrozumienia różnicy między licencją komercyjną a open-source – oprogramowanie open-source ma swoje własne zasady użytkowania, które mogą różnić się znacząco od komercyjnych licencji.

5. Twierdzenie, że licencję przypisujemy do oprogramowania - licencja zawsze łączona jest zasobem, w zależności od praw producenta może być to osoba (użytkownik) lub komputer/serwer.

Cechy licencji

W LOG Plus wbudowany jest słownik licencji, który zawiera szczegółowe informacje od producenta, prawo relacji licencji z zasobami oraz oprogramowaniem.

Poniższe informacje mają za zadanie przybliżenie zasad licencjonowania i logiki działania systemu.

Nazwa produktu handlowego - nazwa produktu

Producent - nazwa producenta

Kod produktu - kod producenta (SKU/EAN)

Cena jednostkowa - średnia rynkowa cena produktu

Rodzaj licencji: 

• OEM - sprzedawana wraz ze sprzętem komputerowym (przypisana do konkretnego komputera)

• BOX / FPP - produkt detaliczny (Full Packaged Product) licencja ruchoma, „pudełkowa”, do zainstalowania na dowolnym stanowisku komputerowym. Licencję można przenosić na kolejne komputery jednak pod warunkiem, że zawsze zainstalowana jest tylko na jednym komputerze. Legalny jest tylko program ostatnio zainstalowany.

• Open, Select Plus, EA, MPSA, Open Value, Open Value Subscription  – programy licencjonowania grupowego Microsoft.

• PKC - karta klucza produktu.

• Cloud 

• UPG - licencja na aktualizację oprogramowania.

• CLP, TLP, VIP, EEA, ETLA – programy licencjonowania grupowego Adobe.

• ESD  -  elektroniczna Dostawa Oprogramowania (Electronic Software Delivery) – licencja dostarczana elektronicznie.

• Renewal - licencja na odnawienie

• Reinstatement - licencja na przywrócenie

• Trade Up 

• Other 

Rodzina produktów - w przypadku jeżeli vendor grupuje produkty handlowe w rodziny (np. IBM - Tivioli i WebSphere)

Okres ważności licencji - wieczysta lub subskrypcja

Harmonogram płatności - jednorazowy, miesięczny, kwartalny, roczny

Prawo relacji licencji z zasobami

Prawo relacji licencji z zasobami określa na jakich zasadach można łączyć licencję z innymi elementami konfiguracji. Mówi, że licencje z danym prawem mogą zostać powiązane tylko z danym zasobem spełniającym ten warunek.

• Per Device - licencja na urządzenie. Najczęstsze i domyślne prawo, które mówi nam o tym, że licencja może być wykorzystana na danym urządzeniu.

• Per Server - licencja na serwer. Oprogramowanie tego typu produktu może być zainstalowane na urządzeniach typu komputery, serwery lub wirtualne maszyny. Opcja licencji, która śledzi liczbę jednoczesnych użytkowników korzystających z produktu.
  Per Processor - licencja na procesor. Dla właściwego używania oprogramowania należy posiadać odpowiednią liczbę licencji do ilości procesorów.

• Per Core - licencja na rdzenie procesora. Podobnie jak licencja Per Processor. Dla właściwego używania oprogramowania należy posiadać odpowiednią liczbę licencji do ilości rdzeni procesora.

• Per User - z użytkownikiem

• Per PVU - licencja na PVU (Processor Value Unit) dotycząca oprogramowania IBM. PVU - to jednostka miary używana do różnicowania licencjonowania oprogramowania w technologiach procesorów rozproszonych (zdefiniowana przez producenta, markę, typ i numer modelu procesora).

• Per Site - licencja na konkretną firmę

• Per Site (no limit) - licencja na konkretną firmę bez limitów 

• Per NetworkDevice - licencja na urządzenie sieciowe

• Per Service - licencja na usługę

Praw licencyjnych na jednej licencji może być wiele wynikiem czego jest suma warunków.

Prawo relacji licencji z oprogramowaniem

• Component - możliwość z licencji korzystania z innych programów. Lista oprogramowania wskazanego w produkcie pozwala na użytkowanie wszystkich produktów z danej listy na jednym urządzeniu. Stosowana w przypadku, kiedy Produkt handlowy zawiera więcej niż jedno oprogramowanie występujące także jako oddzielny produkt handlowy.

• Direct - bezpośrednie przypisanie licencji do zidentyfikowanego oprogramowania. 1 sztuka licencji pokrywa tylko 1 oprogramowanie na zasobie - wybrane podczas tworzenia relacji licencja-zasób.

• Downgrade - możliwość z licencji wykorzystania wcześniejszej wersji oprogramowania. Lista oprogramowania wskazanego w produkcie pozwala na użytkowanie JEDNEGO z produktów z danej listy.

• Upgrade with Qualifying Product - produkt handlowy z prawami upgrade wymagający posiadania konkretnego innego produktu handlowego.

• MSDN - licencjonowanie zbiorowe (paczka zawierająca zestaw narzędzi)

Dodatkowe prawa

• Software Assurance - licencja na pakiet konserwacji firmy Microsoft przeznaczony dla użytkowników biznesowych korzystających z systemu Microsoft Windows, pakietu Microsoft Office oraz innych aplikacji serwerowych i stacjonarnych.

• Concurrent Use -  licencja na limit jednoczesnych uruchomień oprogramowania.

• External Connector - oznacza dołączoną do Serwera licencję, która zezwala Użytkownikom Zewnętrznym na uzyskiwanie dostępu do oprogramowania serwera.

• Education - licencja dla edukacji.

Sposób aktywacji licencji

• Natychmiast po dodaniu - (domyślny) licencja aktywuje się natychmiast po zakupie

• Ustaw datę aktywacji po określonej liczbie dni od daty zakupu - licencja aktywuje się po wskazanej licznie dni od zakupu

• Aktywacja ręczna - licencja po zakupie jest nieaktywna i wymaga ręcznej aktywacji

Status licencji po utworzeniu

Możesz ustawić własny domyślny status licencji po jej zakupie i dodaniu. Lista pobierana jest ze słownika statusów.

Dodanie licencji manualnie (jako zasób)

1. Z ekranu głównego CMDB przejdź do grupy Licencje.

2. Wybierz Dodaj licencję.

3. Uzupełnij informacje:

   1. Nazwa – widoczna w nagłówku strony; wprowadzane automatycznie z produktu handlowego,

      • Status – widoczny pod nazwą jako etykieta; wprowadzane ręcznie,

      • Uwagi – widoczne pod nazwą jako etykiety; wprowadzane automatycznie:

        • przedawniona – termin ważności licencji został przekroczony, 

        • koszty – jeśli jednostkowa cena zakupu jest wyższa od ceny katalogowej produktu handlowego,

      • Produkt – powiązany produkt handlowy; wprowadzane ręcznie podczas tworzenia licencji (nie podlega edycji); używany jako nazwa licencji, 

      • Kod produktu – handlowy kod produktu, wprowadzane automatycznie z produktu handlowego,

      • Rodzaj licencji – np. OEM, MOLP, Cloud, itd; wprowadzane automatycznie z produktu handlowego,

      • Prawa licencji – prawa licencyjne ustalone przez producenta; mówią o możliwym wykorzystaniu licencji, np.:

        • Per Device – możliwe przypisanie do urządzenia,

        • Per Core – wymagana liczba licencji jest zależna od ilości rdzeni procesora,

        • Direct – pokrywa oprogramowanie w sposób bezpośredni, np. licencja Office 2019 Standard Open pokrywa bezpośrednio oprogramowanie Office 2019 Standard,

        • Downgrade – pokrywa oprogramowanie w sposób pośredni, np. licencja Office 2019 Standard Open pokrywa pośrednio jedno z oprogramowania: Office 2016 Standard, Office 2013 Standard, Office 2010 Standard, itd.

      • Pula licencji – określa ile sztuk licencji zakupiliśmy; wpływa na to, do ilu zasobów daną licencję można jednocześnie przypisać; wprowadzane ręcznie,

      • Przypisane licencje – liczba aktualnych relacji licencji z zasobami,

      • Saldo licencji – określa do ilu zasobów można jeszcze przypisać daną licencję; wyliczane jako Pula licencji minus Przypisane licencje,

      • Numer licencji – unikalny kod licencji; wprowadzane ręcznie,

      • Klucz licencji – unikalny klucz licencji; wprowadzane ręcznie,

      • Termin ważności – data wygaśnięcia ważności licencji; jeśli jest pusta, licencja będzie traktowana jako wieczysta; wprowadzane ręcznie,

      • Cena produktu (szt.) – cena katalogowa jednej sztuki licencji; wprowadzane automatycznie z produktu handlowego,

      • Wartość licencji – łączna wartość zakupu licencji (całej puli); wprowadzane ręcznie,

      • Cena zakupu (szt.) – jednostkowa cena zakupu sztuki licencji; wyliczana automatycznie jako Wartość licencji podzielona przez Pulę licencji,

      • Numer faktury – wprowadzane ręcznie,

      • Główny dział – dział(y), do których licencja została przypisana ręcznie, 

      • Lokalizacja – lokalizacja w schemacie, do której licencja została przypisana ręcznie.

      • Faktura - powiązany zewidencjonowany obiekt faktury

      • Zamówienie - powiązane zamówienie 

      • Zasoby - zasoby powiązane z licencją

      • Usługi zależne - usługi których poprawne działanie opiera się na dostępności licencji

4. Możesz od razu przypisać licencję do zasobu / działu / organizacji lub kliknąć Zapisz.

Katalog produktów handlowych

Katalog produktów handlowych zawiera spis dostępnych na rynku licencji wraz z informacjami o ich szczegółach dotyczących praw licencyjnych i ich relacji. Baza pozwala na błyskawiczną identyfikację zainstalowanego oprogramowania i uzupełnienie systemu danymi. 
Aby zobaczyć pełną listę:

1. Z dowolnego miejsca w systemie kliknij na ikonę swojego profilu i wybierz Ustawienia.

2. Z menu bocznego wybierz Produkty handlowe > Licencje.

3. Możesz odnaleźć licencję za pomocą wyszukiwarki kontekstowej, zarządzać tabelą i jej kolumnami oraz kolejnością pozycji.

Aktualizacje wzorców i katalogów

Katalogi produktów są regularnie rozbudowywane, a aktualizacje pobierane automatycznie z naszych serwerów. 

Dodawanie licencji kontekstowo (sugerowanie licencji)

Możesz dodać licencję kontekstowo - na konkretne oprogramowanie. Dzięki systemowi, nie musisz znać dokładnie wszystkich produktów handlowych które mogą pokryć dane oprogramowanie - system sam Ci je podpowie.
Przykładowo: będąc w widoku oprogramowania Office Professional Plus 2016 system podpowie Ci, że aby pokryć je licencja możesz zakupić np. Microsoft Office 2016 Professional Plus Open.

1. Z ekranu głównego Oprogramowania, kliknij na kafelek grupy w którym widzisz niezgodności. (np.Office)

2. Wybierz oprogramowanie z listy, które posiada nieprzypisane licencje.

3. Kliknij Dodaj licencję.

   1. Zakładka Wszystkie prezentuje wszystkie zewidencjonowane licencje.

   2. Zakładka Sugerowane prezentuje licencje, którymi poprawnie można pokryć to oprogramowanie.

4. Wybierz licencję z listy i kliknij Zapisz.